खरिप हंगाम २०२५-२६ साठी सोयाबीन, तूर आणि कापूस यांसारख्या पिकांच्या हमीभावात मोठी वाढ करण्यात आली आहे. ही बातमी राज्यातील शेतकऱ्यांसाठी अत्यंत दिलासादायक आहे. केंद्र सरकारने या भाववाढीचा निर्णय घेतल्यामुळे शेतकऱ्यांना त्यांच्या उत्पादनाचा अधिक चांगला मोबदला मिळण्याचा मार्ग मोकळा झाला आहे. आपण या वाढीव हमीभावांमुळे शेतकऱ्यांना होणाऱ्या फायद्यांबद्दल आणि या निर्णयामागील कारणांबद्दल सविस्तर माहिती घेणार आहोत.
सोयाबीन, तूर, कापूस भाववाढ – संपूर्ण माहिती
राज्यातील शेतकऱ्यांना हमीभावात वाढ झाल्याने या खरीप हंगामात त्यांच्यासाठी मोठा दिलासा मिळाला आहे. अनेक वेळा हमीभाव उत्पादन खर्चाच्या तुलनेत कमी असल्यामुळे शेतकऱ्यांना नुकसान सहन करावे लागते. मात्र, यंदा केंद्र सरकारने या समस्येचा विचार करून उत्पादन खर्चाच्या किमान ५०% नफा देणारे भाव निश्चित केले आहेत. त्यामुळे आगामी पावसाळी पेरणीसाठी शेतकऱ्यांच्या आर्थिक स्थितीत सुधारणा होणार आहे.
हमीभावात नेमकी किती वाढ झाली?
केंद्र सरकारने २०२५-२६ खरीप हंगामासाठी सोयाबीनच्या हमीभावात ४३६ रुपये, कापसाच्या (मध्यम व लांब धागा) हमीभावात ५८९ रुपये, तर तुरीच्या हमीभावात ४५० रुपयांची वाढ केली आहे.
- सोयाबीनचा नविन हमीभाव: ₹५,३२८ प्रति क्विंटल
- मध्यम धाग्याचा कापूस: ₹७,७१० प्रति क्विंटल
- लांब धाग्याचा कापूस: ₹८,११० प्रति क्विंटल
- तूर: ₹८,००० प्रति क्विंटल
हमीभाव निश्चितीमागे विचार
कृषी किंमत व मूल्य आयोगाच्या शिफारशीनुसार हमीभाव ठरवताना खालील बाबींचा विचार करण्यात आला:
- उत्पादन खर्च
- देशांतर्गत व आंतरराष्ट्रीय मागणी
- पुरवठा परिस्थिती
- जागतिक बाजारभावातील चढउतार
- जमीन, पाणी व नैसर्गिक संसाधनांचा वापर
केंद्रीय मंत्रिमंडळाच्या बैठकीत पंतप्रधान नरेंद्र मोदी यांच्या अध्यक्षतेखाली हा निर्णय घेण्यात आला. माहिती व प्रसारणमंत्री अश्विनी वैष्णव यांनी ही घोषणा केली.
२०२५-२६ साठी प्रमुख पिकांचे हमीभाव
पीक | मागील दर ₹ (2024-25) | नविन दर ₹ (2025-26) | वाढ ₹ |
---|---|---|---|
कापूस (मध्यम धागा) | ७१२१ | ७७१० | ५८९ |
कापूस (लांब धागा) | ७५२१ | ८११० | ५८९ |
सोयाबीन | ४८९२ | ५३२८ | ४३६ |
तूर | ७५५० | ८००० | ४५० |
मका | २२२५ | २४०० | १७५ |
ज्वारी (हायब्रीड) | ३३७१ | ३६९९ | ३२८ |
ज्वारी (मालदांडी) | ३४२१ | ३७४९ | ३२८ |
भात (सामान्य) | २३०० | २३६९ | ६९ |
भात (A ग्रेड) | २३२० | २३८९ | ६७ |
बाजरी | २६२५ | २७७५ | १५० |
रागी | ४२९० | ४८८६ | ५९६ |
मूग | ८६८२ | ८७६८ | ८६ |
उडीद | ७४०० | ७८०० | ४०० |
भूईमूग | ६७८३ | ७२६३ | ४८० |
सूर्यफूल | ७२८० | ७७२१ | ४४१ |
तीळ | ९२६७ | ९८४६ | ५७९ |
कारळे | ८७१७ | ९५३७ | ८२० |
या वाढीमुळे शेतकऱ्यांच्या उत्पादनाला हमीभाव मिळणार असून त्यांच्या आर्थिक स्थितीत लक्षणीय सुधारणा होण्याची अपेक्षा आहे. यामुळे पावसाळी हंगामात पेरणीसाठी आवश्यक असणारा भांडवली खर्च भागवण्यातही मदत होणार आहे. हे निर्णय शेतकऱ्यांच्या हितासाठी उचललेले सकारात्मक पाऊल आहेत.