पावसातही थांबणार नाही मुंबई लोकल! जाणून घ्या रेल्वे चालू ठेवण्यामागचे तंत्र

मुंबई आणि पावसाळा यांचं नातं कायमच गुंतागुंतीचं राहिलं आहे. दरवर्षी मुसळधार पावसामुळे रेल्वे रुळांवर पाणी साचतं आणि लोकल ट्रेन सेवा विस्कळीत होते. परिणामी, हजारो प्रवासी स्टेशनवर ताटकळत राहतात. मात्र यंदा ही स्थिती उद्भवू नये म्हणून पश्चिम रेल्वेने पावसाळ्याच्या आधीच काटेकोर नियोजन केलं आहे.

यंदाच्या पावसासाठी रेल्वेची ठोस तयारी

पश्चिम रेल्वेचे मुख्य जनसंपर्क अधिकारी विनीत अभिषेक यांनी सांगितलं की, “पावसाळा सुरू होण्याआधीच आवश्यक ती सर्व कामं पूर्ण करण्यात आली आहेत. कर्मचार्‍यांना ‘मान्सून सावधगिरी पुस्तिका’ देण्यात आली आहे, ज्यामध्ये आपत्कालीन परिस्थिती हाताळण्याचे उपाय, सेवेला अखंड ठेवण्याचे मार्ग आणि प्रवाशांना माहिती देण्याचे निर्देश दिले आहेत.”

पाणी साचण्यापासून बचावासाठी विशेष उपाय

भारतीय हवामान विभागाने (IMD) मे 2025 मध्ये माहिती दिली होती की, यंदा मान्सून मुंबईत वेळेआधी दाखल झाला. त्यामुळे पश्चिम रेल्वेने पुढील महत्त्वाची कामं पूर्ण केली आहेत:

जलभराव टाळण्यासाठी यंत्रणा अधिक सक्षम

रेल्वे प्रशासनाने जलभराव होणाऱ्या स्थानांवर विशेष लक्ष केंद्रित केलं आहे. यासाठी 104 उच्च क्षमतेचे डीवॉटरिंग पंप बसवले गेले असून यावर्षी पंपिंग क्षमतेत 10% वाढ करण्यात आली आहे. गोरेगाव-मलाड आणि बोरीवली-विरार मार्गांवर मायक्रो टनलिंगच्या माध्यमातून अधिक जलनिकासी पाइप्स टाकण्यात आले आहेत.

सुरक्षेची जुळवाजुळव अधिक मजबूत

वसई-विरार मार्गावर 4.5 किमी लांब रिटेनिंग वॉल उभारण्यात आली आहे, जेणेकरून जमिनीची झीज आणि रुळांचे नुकसान टाळता येईल. शिवाय, 36 महत्त्वाच्या ठिकाणी बाढी गेज लावण्यात आले असून, 4 महत्त्वाच्या पुलांवर SCADA प्रणालीद्वारे जलस्तर मोजण्याची यंत्रणा कार्यरत आहे. ही प्रणाली रिअल-टाइममध्ये एसएमएस अलर्ट पाठवते, जे प्रशासनाला वेळीच कृती करता येईल यासाठी उपयुक्त आहे.

प्रवाशांसाठी अधिक विश्वास आणि सुविधा

या सर्व उपाययोजनांमुळे यंदा पावसाळ्यात मुंबईकर प्रवाशांना दिलासा मिळण्याची शक्यता आहे. ट्रेन सेवा पावसामुळे विस्कळीत होण्याचं प्रमाण कमी होईल, आणि त्यामुळे प्रवाशांना वेळेत कार्यालय, शाळा, कॉलेज किंवा महत्त्वाच्या ठिकाणी पोहोचणं अधिक सोपं होईल. रेल्वे सेवा नियमित राहण्यामुळे शहराचा दैनंदिन गतीमान वेगही अबाधित राहणार आहे.