नमस्कार मित्रांनो!
आपण सर्वांनी रेशन कार्डाविषयी ऐकलेच असेल. भारत सरकारने गरीब व गरजूंना स्वस्त दरात किंवा मोफत अन्नधान्य पुरवण्यासाठी ही योजना सुरू केली आहे. आता 2025 पासून सरकारने काही नवीन नियम लागू केले आहेत, जे हळूहळू संपूर्ण देशभरात अंमलात आणले जात आहेत. चला, हे नियम आपण सोप्या भाषेत समजून घेऊया.
1. e-KYC अनिवार्य
प्रत्येक रेशन कार्डधारकासाठी e-KYC करणे गरजेचे झाले आहे. म्हणजेच आधार कार्ड रेशन कार्डाशी लिंक करणे आवश्यक आहे.
जर कोणी e-KYC पूर्ण केली नाही, तर त्याचे रेशन कार्ड बंद होण्याची शक्यता आहे आणि त्यांना मोफत रेशन मिळणार नाही.
2. फक्त गरजूंनाच मोफत रेशन
2025 पासून फक्त गरजू आणि गरीब कुटुंबांनाच मोफत रेशन मिळेल. सगळ्यांनाच रेशन देण्यात येणार नाही.
अंत्योदय अन्न योजना (AAY):
या योजनेअंतर्गत लाभार्थींना दर महिन्याला 21 किलो गहू आणि 14 किलो तांदूळ मोफत दिले जातील. यासोबत मीठ आणि तेल देखील मोफत मिळेल.
सामान्य रेशन कार्डधारक:
सामान्य कुटुंबांना 2 किलो गहू आणि 3 किलो तांदूळ मिळेल, पण थोड्याशा शुल्कासह –
गहू ₹2 प्रति किलो आणि तांदूळ ₹3 प्रति किलो दराने.
3. खोटी माहिती दिल्यास कडक कारवाई
जर कोणी चुकीची माहिती देऊन रेशन घेतले असेल, तर अशांचे रेशन कार्ड रद्द केले जाईल.
सरकार अशा व्यक्तींविरुद्ध कायदेशीर कारवाई करेल आणि त्यांनी घेतलेले रेशन परत मागवले जाईल.
4. मृत व्यक्तीचे नाव त्वरित काढणे गरजेचे
जर एखाद्या मयत व्यक्तीचे नाव अजूनही रेशन कार्डावर असेल, तर ते तत्काळ काढणे गरजेचे आहे.
नाहीतर संपूर्ण रेशन कार्ड रद्द होण्याची शक्यता असते.
5. नवजात बाळाचे नाव जोडणे आवश्यक
घरात बाळ जन्मल्यावर त्याचे नाव रेशन कार्डात जोडण्यासाठी जन्म प्रमाणपत्र, आई-वडिलांचे आधार कार्ड आणि मूळ रेशन कार्ड लागते.
6. आता बाजरीसुद्धा मिळणार
2025 पासून काही राज्यांमध्ये गहू, तांदूळ आणि मीठ यासोबत बाजरी देखील रेशनमध्ये देण्यात येणार आहे.
उदाहरणार्थ, उत्तर प्रदेश राज्यात हे वाटप सुरू होणार आहे.
7. One Nation One Ration Card योजना
नवीन रेशन कार्डामध्ये QR कोड असेल.
त्यामुळे भारतात कुठेही राहून रेशन मिळवता येईल.
ही योजना “वन नेशन वन रेशन कार्ड” म्हणून ओळखली जाते.
8. काही राज्यांमध्ये आर्थिक मदत
काही राज्यांमध्ये गरीब कुटुंबांना सरकारतर्फे दर महिन्याला ₹1000 ची आर्थिक मदत रोख स्वरूपात दिली जाते.
9. रेशन कार्ड का रद्द होऊ शकते?
रेशन कार्ड रद्द होण्याची प्रमुख कारणे:
- e-KYC न केल्यास
- चुकीची माहिती दिल्यास
- मृत व्यक्तीचे नाव न काढल्यास
- अपात्र असूनही रेशन घेतल्यास
10. काय करायला हवे?
सर्व नागरिकांनी आपल्या रेशन कार्डवरील माहिती अचूक ठेवावी.
सरकारचे सर्व नियम व वेळोवेळी बदलणाऱ्या अटींचे पालन करणे गरजेचे आहे.
तसे केल्यासच रेशनचा लाभ सातत्याने मिळत राहील.
डिस्क्लेमर:
वरील माहिती विविध अधिकृत शासकीय व माध्यम स्रोतांवर आधारित आहे. नियम व अटी राज्यनिहाय वेगवेगळ्या असू शकतात. कृपया तुमच्या स्थानिक रेशन कार्यालयाशी संपर्क साधून किंवा अधिकृत पोर्टलवर जाऊन अद्ययावत माहिती जरूर तपासा.