पंतप्रधान किसान सन्मान निधी योजना ही भारत सरकारने सुरू केलेली एक महत्त्वाची योजना आहे, जी विशेषतः लहान आणि सीमांत शेतकऱ्यांसाठी राबवण्यात येते. या योजनेच्या माध्यमातून देशातील लाखो शेतकऱ्यांना थेट आर्थिक मदत दिली जाते. योजनेअंतर्गत शेतकऱ्यांना दरवर्षी ₹6,000 मिळतात, जे तीन समान हप्त्यांमध्ये म्हणजे दर तिमाही ₹2,000 अशा स्वरूपात त्यांच्या बँक खात्यात जमा होतात.
या योजनेचा प्रमुख उद्देश म्हणजे शेतकऱ्यांना शेतीसाठी आवश्यक असलेल्या खर्चात मदत करणे. खतं, बियाणं, कीटकनाशकं आणि इतर शेतीसंबंधित गरजांसाठी हे पैसे उपयोगी पडतात. यामुळे शेतकऱ्यांना कर्ज घेण्याची गरज कमी भासते आणि त्यांची आर्थिक स्थिती अधिक सशक्त होते. परिणामी उत्पादनात वाढ होते आणि उत्पन्नही सुधारते.
20वा हप्ता कधी मिळणार आहे?
सध्या शेतकरी २०व्या हप्त्याची आतुरतेने वाट पाहत आहेत. १९वा हप्ता फेब्रुवारी २०२५ मध्ये वितरित करण्यात आला होता. त्या अनुषंगाने, पुढील हप्ता जून २०२५ च्या अखेरीस किंवा जुलै २०२५ च्या सुरुवातीस मिळण्याची शक्यता आहे. मात्र, अजून सरकारने अधिकृत तारीख जाहीर केलेली नाही. त्यामुळे शेतकऱ्यांनी अधिकृत घोषणेची प्रतीक्षा करावी.
ऑनलाइन हप्ता स्थिती कशी तपासाल?
हप्त्याबाबतची स्थिती जाणून घेण्यासाठी सरकारने एक सोपी प्रक्रिया उपलब्ध करून दिली आहे.
- सर्वप्रथम pmkisan.gov.in या अधिकृत संकेतस्थळावर जा.
- “Know Your Status” किंवा “तुमची स्थिती पाहा” या पर्यायावर क्लिक करा.
- तुमचा नोंदणी क्रमांक आणि दिलेला सुरक्षा कोड भरून “Get Data” क्लिक करा.
- त्यानंतर तुम्हाला तुमचा अर्ज, पात्रता, बँक खाते आणि हप्त्यांची माहिती दिसेल.
पात्रता काय आहे?
योजनेचा लाभ घेण्यासाठी काही आवश्यक अटी आहेत:
- तुमची नोंदणी पूर्ण झालेली असावी.
- आधार आधारित ई-केवायसी पूर्ण असणे गरजेचे आहे.
- जमिनीचे आवश्यक दस्तऐवज सादर केलेले असावेत.
जर यापैकी काही गोष्टी अपूर्ण असतील, तर हप्ता थांबू शकतो.
कोण पात्र नाही?
सर्व शेतकऱ्यांना या योजनेचा लाभ मिळत नाही.
- सरकारी कर्मचारी
- आयकर भरणारे नागरिक
- उच्च उत्पन्न गटातील व्यक्ती
- ज्यांच्याकडे मोठ्या प्रमाणावर शेती आहे
अशा शेतकऱ्यांना या योजनेचा लाभ दिला जात नाही. त्यामुळे अर्ज करण्यापूर्वी पात्रता अटी काळजीपूर्वक वाचाव्यात.
या योजनेचे फायदे
ही योजना शेतकऱ्यांसाठी अत्यंत उपयुक्त ठरते.
- वेळेवर मिळणाऱ्या रकमेच्या मदतीने चांगल्या खतं, बी-बियाणं व नव्या तंत्रज्ञानाचा उपयोग शक्य होतो.
- उत्पन्नात वाढ होते, आर्थिक ताण कमी होतो.
- सर्व रक्कम थेट शेतकऱ्याच्या बँक खात्यात जमा होते – कोणत्याही मध्यस्थाशिवाय.
- डिजिटल प्रणालीमुळे अर्ज करणे, हप्ता स्थिती पाहणे आणि तक्रारी सोडवणे अगदी सुलभ झाले आहे.
पंतप्रधान किसान सन्मान निधी योजना ही शेतकऱ्यांसाठी एक मोठा आधारस्तंभ आहे. सरकार सातत्याने या योजनेचा विस्तार करत आहे, जेणेकरून अधिकाधिक शेतकऱ्यांपर्यंत ही मदत पोहोचवता येईल. सध्या २०व्या हप्त्याची प्रतीक्षा सुरू आहे. त्यामुळे शेतकऱ्यांनी थोडा संयम बाळगावा आणि फक्त अधिकृत घोषणांवर विश्वास ठेवावा. वेळोवेळी pmkisan.gov.in संकेतस्थळावर भेट देत रहा.