जर तुमचं बँक खाते SBI (भारतीय स्टेट बँक), PNB (पंजाब नॅशनल बँक) किंवा BOB (बँक ऑफ बडोदा) यापैकी कुठल्याही बँकेत असेल, तर 2025 पासून लागू झालेल्या नव्या नियमांची माहिती जाणून घेणे तुमच्यासाठी अत्यंत गरजेचे आहे. RBI च्या मार्गदर्शनाखाली हे बदल 1 एप्रिल 2025 पासून प्रभावी झाले असून त्याचा थेट परिणाम तुमच्या खात्याच्या व्यवहारांवर, बचतीवर आणि डिजिटल सेवांवर होतो आहे.
या नव्या नियमांचा उद्देश बँकिंग सेवा अधिक पारदर्शक, सुरक्षित आणि डिजिटल बनवणे हा आहे. त्यामुळे आता खातेदारांनी काही जुन्या पद्धतींना निरोप देऊन नवीन नियमांनुसार आपले व्यवहार करणे गरजेचे आहे.
नवीन बँकिंग नियमांचा उद्देश काय?
SBI, PNB आणि BOB या सार्वजनिक बँकांनी आपल्या सेवांमध्ये विविध सुधारणा केल्या आहेत. ग्राहकाच्या सुरक्षिततेसाठी डिजिटल सेवा, व्यवहारातील पारदर्शकता आणि आधुनिक सुविधा यावर भर देण्यात आला आहे. खाली दिलेले नियम लक्षपूर्वक वाचावेत.
न्यूनतम बॅलन्स संदर्भात बदल
शहरी, अर्ध-शहरी आणि ग्रामीण भागांनुसार किमान शिल्लक रक्कम ठेवणे आता बंधनकारक आहे.
जर खात्यात आवश्यक रक्कम नसेल, तर दंड आकारला जाईल.
त्यामुळे खात्यातील बॅलन्स नियमित तपासणे गरजेचे आहे.
ATM व्यवहार मर्यादा बदल
आता फ्री ATM व्यवहारांची संख्या कमी करण्यात आली आहे.
मर्यादा ओलांडल्यानंतर प्रत्येक व्यवहारावर अतिरिक्त शुल्क आकारले जाईल.
ग्राहकांनी व्यवहार नियोजित करून करावेत.
KYC अपडेट अनिवार्य
प्रत्येक 2 ते 3 वर्षांनी KYC अपडेट करणे अनिवार्य झाले आहे.
KYC पूर्ण न केल्यास तुमचं खाते तात्पुरते गोठवले जाऊ शकते.
KYC साठी आवश्यक कागदपत्रे: आधार कार्ड, पॅन कार्ड, पत्त्याचा पुरावा, पासपोर्ट साइज फोटो.
निष्क्रिय खाते नियम
जर 2 वर्षांपर्यंत खात्यात कोणताही व्यवहार नसेल, तर ते खाते निष्क्रिय घोषित केलं जाईल.
अशा खात्यांना पुन्हा सक्रीय करण्यासाठी बँकेत लेखी अर्ज आवश्यक आहे.
डिजिटल बँकिंग व UPI मर्यादा
डिजिटल व्यवहार वाढवण्यासाठी UPI ट्रान्सफरची मर्यादा वाढवण्यात आली आहे.
BOB बँकेने आता UPI लिमिट 5 लाख रुपयांपर्यंत केली आहे, जी मोठ्या व्यवहारांसाठी उपयुक्त आहे.
नवीन FD योजना व व्याजदर
PNB ने 303 दिवसांसाठी 7% आणि 506 दिवसांसाठी 6.7% व्याज असलेल्या FD योजना सुरू केल्या आहेत.
BOB ने ‘सुपर सेवर FD’ आणि ‘लिक्विड FD’ नावाने नवीन गुंतवणूक योजना आणल्या आहेत.
सुरक्षा आणि आधुनिक तंत्रज्ञान
सर्व बँकांनी बायोमेट्रिक लॉगिन, फेस आयडी, AI आधारित चॅटबॉट आणि WhatsApp बँकिंग सारख्या सुविधा सुरु केल्या आहेत.
24×7 ग्राहक सहाय्य सेवा सुरू करण्यात आली आहे.
नवीन नियमांचा सारांश (तक्त्याच्या स्वरूपात):
| नियम / सुविधा | बदल / माहिती |
|---|---|
| न्यूनतम बॅलन्स | क्षेत्रानुसार वाढ; न ठेवल्यास दंड |
| ATM व्यवहार | फ्री मर्यादा कमी; नंतर शुल्क |
| KYC अनिवार्य | प्रत्येक 2-3 वर्षांनी अपडेट आवश्यक |
| निष्क्रिय खाते | 2 वर्षे व्यवहार नसेल तर निष्क्रिय |
| डिजिटल सुविधा | UPI लिमिट 5 लाख, AI व WhatsApp बँकिंग |
| FD योजना | PNB: 7% व्याज, BOB: लवचिक FD |
| सुरक्षा उपाय | बायोमेट्रिक, AI चॅटबॉट, फेस ID |
ग्राहकांना होणारे फायदे
- सुरक्षित व्यवहार: बायोमेट्रिक व AI आधारित सुरक्षा.
- डिजिटल सोयीसुविधा: मोबाईलवरून बँकिंग अधिक सुलभ.
- उच्च व्याजदर: नवीन FD स्कीममुळे जास्त परतावा.
- पारदर्शकता: KYC सक्तीमुळे फसवणूक कमी.
- सहाय्यता: WhatsApp व AI द्वारे जलद मदत.
आवश्यक कागदपत्रे:
- आधार कार्ड
- पॅन कार्ड
- रहिवासी पुरावा
- पासपोर्ट साइज फोटो
- बँक पासबुक
वारंवार विचारले जाणारे प्रश्न (FAQs):
Q1. कोणत्या खातेदारांवर हे नियम लागू होतात?
→ SBI, PNB आणि BOB मधील सर्व खातेदारांवर हे नियम लागू होतात.
Q2. KYC वेळेत न केल्यास काय होईल?
→ खाते तात्पुरते बंद होईल आणि व्यवहार करता येणार नाही.
Q3. ATM व्यवहारांची मर्यादा काय आहे?
→ फ्री व्यवहार मर्यादा कमी झाली आहे. त्यानंतर प्रत्येक व्यवहारावर शुल्क लागू होईल.
Q4. FD मध्ये काय बदल झाले आहेत?
→ नवीन योजना जास्त व्याजदर व लवचिकतेसह सुरू करण्यात आल्या आहेत.
Q5. डिजिटल बँकिंगमध्ये काय नवीन आहे?
→ बायोमेट्रिक लॉगिन, AI चॅटबॉट आणि WhatsApp बँकिंग सेवा उपलब्ध आहेत.
नवीन नियमांसाठी तयारी कशी करावी?
- खात्यात किमान रक्कम ठेवा.
- वेळेवर KYC अपडेट करा.
- ATM व्यवहारांचे नियोजन ठेवा.
- मोबाईल बँकिंग व UPI वापर वाढवा.
- नवीन FD योजनांचा अभ्यास करा.
- काही अडचण आल्यास तात्काळ बँकेशी संपर्क साधा.
भविष्यातील बँकिंग दिशा:
- कागदविरहित, पूर्णपणे डिजिटल बँकिंग
- AI आणि Blockchain आधारित सेवा
- ग्रीन बँकिंगला प्रोत्साहन
- प्रत्येक खातेदारासाठी सुलभ आणि पारदर्शक बँकिंग
निष्कर्ष:
SBI, PNB आणि BOB बँकांनी 2025 मध्ये केलेले नियमबदल हे ग्राहक हितासाठी महत्त्वाचे टप्पे आहेत. सुरक्षित, पारदर्शक आणि आधुनिक बँकिंग प्रणालीकडे वाटचाल करण्यासाठी हे बदल आवश्यक आहेत. प्रत्येक खातेदाराने हे नियम समजून घेतल्यास बँकिंग अधिक प्रभावी आणि फायदेशीर होऊ शकते.
सूचना: वरील माहिती बँकांच्या अधिकृत घोषणांवर आधारित आहे. कोणतीही आर्थिक कृती करण्याआधी तुमच्या बँकेच्या वेबसाइट किंवा जवळच्या शाखेशी संपर्क साधावा.